Dolnośląskie Zrzeszenie LZS
Kontakt:
ul. Kolejowa 36/1a
53-508 Wrocław
tel./fax: 71 339 79 15
www: www.lzs.info.pl
e-mail: dzlzs@lzs.info.pl
Władze Dolnośląskie Zrzeszenia LZS we Wrocławiu
Najwyższą władzą jest Wojewódzki Zjazd Delegatów, który odbywa się co 4 lata. Wybiera on prezesa, Radę Wojewódzką oraz Komisję Rewizyjną. Rada liczy 27 członków. Prezesem Zarządu Rady Dolnośląskiego Zrzeszenia LZS jest Leszek Noworól, wiceprezesami: Andrzej Cywiński i Adam Dymitroca, sekretarzem Piotr Rostkowski. Zarząd składa się z 11 osób..
Historia LZS na Dolnym Śląsku
Początki działań sportowych w latach 1945/46 na wsi wrocławskiej nie są udokumentowane. Podstawowym źródłem informacji są wspomnienia pionierów tamtych czasów – na ich podstawie nie można odpowiedzialnie stwierdzić gdzie i kiedy powstał pierwszy Ludowy Zespół Sportowy w dawnym woj. wrocławskim. O palmę pierwszeństwa mogą się ubiegać następujące miejscowości: Żmigród, pow. Milicz, Sułów, pow. Milicz, Wąsosz, pow. Góra i Komorów, pow. Syców.
W latach 1945-48, jak wszędzie w Polsce, wychowanie fizyczne łączono z przygotowaniem wojskowym młodzieży. Brakowało urządzeń i boisk sportowych. Ale zapaleńcy organizowali je sobie sami – w Żmigrodzie już w 1946 roku odbył się pierwszy mecz piłki nożnej, w Długołęce grano w szachy w… restauracji dworcowej. Spróbujmy sobie uświadomić, jak cenną była wówczas skórzana, sznurowana piłka z dętką, jak wielki był zapał i entuzjazm młodych ludzi, którzy w czasach bardzo trudnych urządzali najprostsze place czy boiska sportowe. W 1946 roku istniało 30 ogniw z 528 członkami. Było wśród nich 49 kobiet. To ważne. Dzisiaj już mało kto pamięta, jakie zgorszenie na wsi wywoływały dziewczęta w strojach sportowych. W 1950 roku było 218 ogniw – 4 825 członków, w tym 517 kobiet. Obok piłki nożnej, piłki siatkowej i szachów powstawały sekcje szermiercze, kolarskie, podnoszenia ciężarów, łucznicze. Uprawianie sportu, podnoszenie umiejętności stały się niedługo dla wielu młodych ludzi jedną z niewielu dróg prowadzących w świat i wielu z nich swoją szansę wykorzystało.
Rok przed oficjalnym powołaniem Zrzeszenia LZS (23 kwiecień 1952) rozpoczęto szkolenie przyszłych kadr – średnio przeszkolono po 23-24 osoby na powiat i instruktorzy oraz organizatorzy sportu ruszyli na wieś. W 1955 roku zarejestrowanych było już 509 ogniw z ponad 13 tysiącami członków. Masowe upowszechnianie sportu zaczęło przynosić pierwsze sukcesy w sporcie wyczynowym. W tym czasie powstały także zręby systemu stałych zawodów sportowych – ligi wiejskie powstawały w obrębie powiatów. Nie tworzył ten system możliwości bezpośredniego awansu najlepszym zespołom do wyższych klas, ale wymuszał systematyczną pracę organizacyjną i szkoleniową poszczególnych ogniw oraz odpowiadał na potrzeby sportowców – wszak sport potrzebuje współzawodnictwa. Warto w tym miejscu podać, że pierwszą centralną imprezą sportowców wiejskich we Wrocławiu był Centralny Bieg Przełajowy Kobiet i Mężczyzn przeprowadzony w 1949 roku z okazji centralnych Dożynek. Bo też imprezy sportowe – masowe były w tamtych latach elementem różnych świąt państwowych czy okolicznościowych.
W następnych latach powstają w woj. wrocławskim nowe ośrodki sportu wyczynowego – akrobatyka sportowa w Jaworze, kolarstwo torowe – Wrocław, gdzie działał jeden z twórców potęgi kolarstwa LZS – Janusz Tropaczyński, piłka ręczna – LZS Leszczyniec, pow. Kamienna Góra II liga. W latach 60. XX wieku rozpoczyna się działalność turystyczna – organizowano rajdy piesze, rowerowe, kuligi, rajdy narciarskie, wycieczki.
W latach 1956-60 zawodnicy LZS woj. wrocławskiego zdobyli 9 tytułów mistrzów Polski, w latach 1961-65 – 18 tytułów MP, a w 1965-70 – 41 tytułów. W 1966 roku wrocławska organizacja LZS otrzymała sztandar ufundowany przez instytucje rolno-spółdzielcze. W 1970 roku wrocławskie LZS liczyły 1512 ogniw i 83 200 członków (w tym 23034 kobiet). A na etatach w Radzie Wojewódzkiej pracowało 70-80 osób. Ale… lata 1960-70 to okres „wymuszania” przez Radę Główną ZLZS i Rady Wojewódzkie wzrostu organizacyjnego – powszechnie panowało hasło „kierunek” milion – (członków). Pompowano więc statystyki, bo one decydowały o wysokości dotacji, siatce płac itp. Nic więc dziwnego, że po roku 1970 odnotowuje się spadek ilościowy ogniw i członków.
W kolejnych latach wzrasta ilość Ludowych Klubów Sportowych na Ziemi Dolnośląskiej. W mistrzostwach świata i Europy występują: akrobaci, saneczkarze, kolarze i zapaśnicy. Powstaje 8 nowych sekcji jeździeckich. W 1975 roku wprowadzono nowy podział administracyjny kraju. Województwo wrocławskie podzielono na: woj. wrocławskie, jeleniogórskie, legnickie i wałbrzyskie. W nowym woj. wrocławskim na koniec 1975 roku działało 512 LZS/LKS i było prawie 25 tys. członków. W kolejnych latach nadal najpopularniejsze dyscypliny w LZS to: piłka nożna, zapasy, kolarstwo, jeździectwo, ale także tenis stołowy i szachy. Rozwija się sport w szkołach rolniczych. Jednak generalnie lata 80. i 90. XX wieku charakteryzuje poczucie ciągłej niepewności i tymczasowości działania. Społeczeństwo ubożeje, spadają nakłady na kulturę fizyczną i sport, większość jednostek gospodarki żywnościowej (PGR, Geesy, Spółdzielnie Produkcyjne) zaprzestaje finansowania sportu. Ponadto Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki odbiera Zrzeszeniu możliwość „realizacji zadań z zakresu sportu wyczynowego”.
Po roku 1989, po reformie Balcerowicza, zmienia się system finansowania kultury fizycznej – w miejsce dotacji wchodzi system zadań zleconych. Ale Zrzeszenie mimo trudnych warunków działania nadal istnieje, pozostaje jedną z niewielu organizacji społecznych, które przetrwało wszelkie burze i zmiany. Przewodniczący Rady Wojewódzkiej 1948-2016: Jerzy Kaźmierczak, Franciszek Duch, Tadeusz Radwański, Witold Żyromski, Andrzej Petlicki, Ryszard Lech, Stanisław Jurcewicz i Zygmunt Worsa.
(Na podstawie książki Ryszarda Lecha „Zrzeszenie Ludowych Zespołów Sportowych Województwa Wrocławskiego w latach 1945-1995”).
Dane statystyczne
Obecnie do dolnośląskiego Zrzeszenia należy ok. 25 tys. osób (zrzeszonych w 730 jednostkach organizacyjnych), ponad 19 tysięcy nie przekroczyło 18 roku życia. Co roku DZ LZS organizuje ponad 15 tysięcy imprez sportowych i turystycznych, w których uczestniczyło około 950 tysięcy osób. Do wiodących dyscyplin sportu w dolnośląskiej organizacji należą: piłka nożna, lekkoatletyka, tenis stołowy, biegi przełajowe, zapasy kobiet i mężczyzn, kolarstwo.
Najlepsze kluby:
UKS Talent Wrocław
LUKS Kwisa Leśna
UKS Orlica Duszniki Zdrój
Zagłębie Wałbrzych (ZKS)
LKS Odra Głoska
GLKS Unia Pielgrzymka
MKS Bolesłavia Bolesławiec
MKS Osa Zgorzelec
MKS Atom Dzierżoniów
UKN Melafir Czarny Bór
Najbardziej znani zawodnicy z Dolnego Śląska startujący w barwach LZS lub jego wychowankowie
Ludowe Zespoły Sportowe na Dolnym Śląsku wyszkoliły wielu świetnych zawodników – mistrzów Europy, świata i olimpijczyków. Niektórzy z nich swoje największe sukcesy święcili w barwach LZS, inni już w klubach nie zrzeszonych w naszym stowarzyszeniu. Zmiana barw klubowych, ani kiedyś ani dziś nie jest czymś niezwykłym – zawodnicy przechodzą za trenerem, lub w poszukiwaniu lepszych warunków materialnych i sportowych.
Joanna Wiśniewska – lekkoatletka, specjalistka od rzutu dyskiem, startowała na olimpiadzie w Atenach (2004) i Pekinie (2008). Przez wiele lat reprezentowała barwy LKS Polkowice.
Marieta Gotfryd – podnoszenie ciężarów. Urodziła się i do 10 roku życia mieszkała w Bułgarii, gdzie trenowała gimnastykę sportową. Olimpijka z Pekinu (2008). Reprezentuje Tytana Oławę.
Szymon Kołecki – podnoszenie ciężarów. Olimpijczyk z Aten i Pekinu (dwa razy srebro). Rozpoczynał karierę sportową w Polwicy Wierzbno, gdzie trenerem był jego ojciec. Prezes Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów od 2012 roku.
Marek Gołąb – podnoszenie ciężarów, brązowy medalista olimpijski z Meksyku (1968) w wadze lekkociężkiej (90 kg). Reprezentował LZS Wieszowa oraz Śląsk Wrocław(1957-1973).
Józef Beker – w latach 60-tych XX wieku jeden z najlepszych polskich kolarzy. Olimpijczyk z Tokio w jeździe drużynowej na czas. Reprezentował kluby LZS Mokrzeszów (1961-1963) i LZS Dolny Śląsk(1964-1970).
Ryszard Podlas – jeden z najlepszych polskich czterystumetrowców. Reprezentował kluby: LZS Dolny Śląsk (1973-1975), LZS Technik Pracze (76) i Śląsk (77-83). Olimpijczyk z Montrealu (1976), gdzie zajął 2. miejsce w sztafecie 4 x 400 m.
Jan Jankiewicz – kolarz torowy i szosowy, wicemistrz świata w wyścigu indywidualnym ze startu wspólnego i wyścigu drużynowym na 100 km (1979), wielokrotny mistrz Polski, najlepszy sportowiec Polski w Plebiscycie „Przeglądu Sportowego” w 1979 r. Był wychowankiem Piasta Nowa Ruda, potem w RLKS Wrocław. Początkowo specjalizował się w kolarstwie torowym i w tej dyscyplinie startował na Olimpiadzie w Montrealu (1976). Dwukrotnie wystąpił w Wyścigu Pokoju zajmując 2 i 6 miejsce.
Stanisław Chiliński – zapaśnik, trener. Wystąpił na IO w Moskwie- zajął 12. miejsce. Był mistrzem Europy juniorów, czterokrotnym mistrzem Polski. Zajął trzecie miejsce na ME seniorów w 1980 roku, był 5. na MŚ w 1979 roku. Reprezentował LZS Czermna Kudowa Zdrój i LKS Plon Milicz, później był trenerem w Bizonie Milicz. Jego synowie Karol i Marcin także byli zapaśnikami.
Elżbieta Morciniec – zawodniczka RLKS Wrocław (1974-1988) specjalizująca się w ujeżdżeniu. 4-krotna mistrzyni Polski w tej konkurencji), 3-krotna I wicemistrzyni i 2-krotna II wicemistrzyni kraju. Uczestniczka IO w Moskwie (1980). Po zakończeniu kariery sportowej – trener jeździectwa.
Dolnośląskie Zrzeszenie LZS we Wrocławiu posiada własny Ośrodek Szkoleniowo-Sportowy w Nowej Bystrzycy. Jest tu 50 miejsc noclegowych w pokojach 2-3 i 4 osobowych, w tym 20 miejsc przystosowanych dla osób niepełnosprawnych. Ośrodek jest wyposażony w siłownię oraz salę szkoleniowo – świetlicową, posiada także halę sportową, boisko do kosza, miejsce na grilla
i bezpłatny parking. Na miejscu znajduje się własna stołówka (na ok. 35 osób).
Kontakt:
Nowa Bystrzyca 74
57-500 Bystrzyca Kłodzka
woj. dolnośląskie
telefon: 603 158 049
e-mail: osrodek@lzs.info.pl