Ogólnopolski turniej „Piłkarska Kadra Czeka”

Rok 1984 nie był do­bry dla pol­skiej pił­ki noż­nej. Trze­cia dru­ży­na mi­strzostw świa­ta z 1982 roku, nie za­kwa­li­fiko­wa­ła się do mi­strzostw Eu­ro­py, choć prze­ciw­ni­ków nie mia­ła naj­lepszych. Więc jak zwy­kle za­czę­ło się mó­wić o kry­zy­sie pił­kar­skim i bra­ku mło­dych za­wod­ni­ków. Tym bar­dziej, że za­rów­no PZPN jak i zna­ne klu­by nie in­te­re­so­wa­ły się szko­le­niem naj­młod­szych adep­tów sztu­ki pił­kar­skiej. Wte­dy to Adam Go­cel z Re­dak­cji Rol­nej Te­le­wi­zji Pol­skiej wpadł na po­mysł zor­ga­ni­zo­wa­nia ak­cji po­pu­la­ry­zu­ją­cej pił­kę noż­ną wśród mło­dzie­ży ze śro­do­wi­ska wiej­skie­go i ma­łych mia­ste­czek, bo prze­cież ta­len­ty są wszę­dzie. Na­zwa­no ją „Pił­kar­ska Ka­dra Cze­ka” – au­dy­cja pod tym ty­tu­łem od je­sie­ni 1984 roku emi­to­wa­na by­ła raz w ty­go­dniu w TVP.
Choć te­le­wi­zja to uzna­na mar­ka, sama by ta­kie­mu przed­się­wzię­ciu nie po­do­ła­ła. Do współ­pra­cy za­pro­szo­no więc kil­ku tre­ne­rów m.in.: Sta­ni­sła­wa Ty­mo­wi­cza i Ru­dol­fa Ka­pe­rę, ak­cję wspar­li zna­ni sę­dzio­wie: Mi­chał List­kie­wicz, Te­re­sa Orze­chow­ska, Wie­sław To­kar­czyk. A po­mo­cy eks­perc­kiej i or­ga­ni­za­cyj­nej udzie­la­ły­: Zrze­sze­nie LZS, Szkol­ny Zwią­zek Spor­to­wy, Pol­ski Zwią­zek Pił­ki Noż­nej oraz Mi­ni­ster­stwo Oświa­ty i Wy­cho­wa­nia. One też fun­do­wa­ły na­gro­dy­. – Jeź­dzi­li­śmy w te­ren i tam z po­mo­cą uzna­nych szko­le­niow­ców pro­wa­dzi­li­śmy tre­nin­gi, póź­niej moż­na by­ło obej­rzeć to w „o­kien­ku” – mó­wił w jed­nym z wy­wia­dów z 1986 r. Adam Go­cel. – In­ną for­mą dzia­ła­nia był po­kaz gry i tre­nin­gu zna­nych pił­ka­rzy – Pe­le­go, Pla­ti­nie­go, Boń­ka, Dey­ny. No i spra­wa kon­kret­na – or­ga­ni­zo­wa­li­śmy roz­gryw­ki. W pierw­szej edy­cji 1984/85 wy­star­to­wa­ło 1507 gmin. Ko­lej­ne eta­py to mi­strzo­stwa wo­je­wództw i ma­kro­re­gio­nów. W su­mie w pierw­szym roku ak­cji uczest­ni­czy­ło po­nad 70 tys. chłop­ców w wie­ku od 11 do 15 lat. Dla 8 naj­lep­szych dru­żyn zor­ga­ni­zo­wa­li­śmy obóz szko­le­nio­wy na obiek­tach Iglo­opo­lu Dę­bi­ca.
Dwie naj­lep­sze dru­ży­ny z tego obo­zu spo­tka­ły się na Ła­zien­kow­skiej przed je­sien­nym me­cze li­go­wym Gór­nik Za­brze „Le­gia War­sza­wa. SP Nr 7 Lesz­no po­ko­na­ło SP 3:1 SP nr 2 Obor­ni­ki Wlkp. A 15 naj­lep­szych za­wod­ni­ków z pierw­szej edy­cji po­je­cha­ło na mię­dzy­na­ro­do­wy tur­niej do An­glii, roz­gry­wa­ny na sta­dio­nie Ip­swich Town, gdzie za­ję­li 3 miej­sce­.
Szyb­ko au­dy­cja sta­ła się bar­dzo po­pu­lar­na – w ko­lej­nych edy­cjach star­to­wa­ło po­nad 60 ty­się­cy uczest­ni­ków. A w 1987 roku jej au­tor otrzy­mał na­wet na­gro­dę „Zło­ty Ekran”. Fi­na­li­stów z roku 1988 za­pro­szo­no na sta­dion war­szaw­skiej Le­gii i na za­koń­cze­nie me­czu pierw­szej ligi (Le­gia – ŁKS) wrę­czo­no im na­gro­dy. Tak re­la­cjo­no­wa­no tę uro­czy­stość w TVP – Mło­dzi pił­ka­rze mie­li sze­ro­kie au­dy­to­rium war­szaw­skiej pu­blicz­no­ści, któ­re nie mniej go­rą­co okla­ski­wa­ło naj­lep­sze ze­spo­ły tego tur­nie­ju, niż strzel­ca dwóch bra­mek dla sto­łecz­nej Le­gii, wy­cho­wan­ka LKS Gry­bo­via An­drze­ja Łat­kę. Wiel­ki pol­ski tre­ner, wi­ce­pre­zes PZPN Ka­zi­mierz Gór­ski wrę­czył pu­char Pol­skie­go Związ­ku Pił­ki Noż­nej zdo­byw­com pierw­sze­go miej­sca, dru­ży­nie LZS Kła­czy­na re­pre­zen­tu­ją­cą SP w Roz­to­ce (woj. wał­brzy­skie). Zwy­cię­scy otrzy­ma­li rów­nież cen­ną na­gro­dę ufun­do­wa­ną przez Ra­dę Głów­ną Zrze­sze­nia LZS – pu­char oraz 15 par kor­ko­tramp­ków i ty­leż stro­jów pił­kar­skich.
Nie­wąt­pli­wą za­słu­gą Ada­ma Go­ce­la jest tak­że od­kry­cie Ja­nu­sza Cho­mont­ka, do któ­re­go na­le­ży 17 re­kor­dów Gu­in­nes­sa w żon­glo­wa­niu róż­ny­mi ro­dza­ja­mi pi­łek i w róż­nych miej­scach. Pro­gram „Pił­kar­ska Ka­dra Cze­ka – zor­ga­ni­zo­wał na bo­isku Hut­ni­ka War­sza­wa Mi­strzo­stwa Pol­ski w Żon­glo­wa­niu Pił­ką (1986 rok) – wy­grał je wła­śnie Cho­mon­tek (star­to­wa­ło 15 naj­lep­szych za­wod­ni­ków), któ­ry zro­bił mię­dzy­na­ro­do­wą ka­rie­rę, naj­bar­dziej po­pu­lar­ny był we Wło­szech, gdzie po­bił re­kord 7 ty­się­cy od­bić pił­ki na­le­żą­cy do Die­go Ma­ra­do­ny – nasz za­wod­nik uzy­skał 35 ty­się­cy od­bi­ć!
Po­cząw­szy od IV edy­cji w ra­mach ak­cji „Pił­kar­ska Ka­dra Cze­ka – roz­po­czę­to re­gu­lar­ne roz­gryw­ki pn. Ogól­no­pol­ski Tur­niej Ju­nio­rów Młod­szych, a opie­kę nad tur­nie­jem prze­ję­ła Rada Głów­na LZS. Roz­gryw­ki by­ły i są wie­losz­cze­blo­we (od 1987 roku obej­mo­wa­ły gmi­ny, wo­je­wódz­twa i ma­kro­re­gio­ny, a póź­niej po­wia­ty, od 2011 wy­klu­czo­no ma­kro­re­gio­ny­). W tur­nie­ju uczest­ni­czy­ło w la­tach 1987/1999 od 42 do 49 wo­je­wództw, a w la­tach 1999/2000 od 13 do 16. Śred­nio w każ­dej edy­cji star­tu­je oko­ło 50 ty­się­cy mło­dzie­ży, tj. oko­ło 3 ty­się­cy dru­żyn. Z na­szej ak­cji wy­wo­dzi się oko­ło 25 pił­ka­rzy gra­ją­cych w li­gach kra­jo­wych i za­gra­nicz­nych.
Pa­tro­nem tych roz­gry­wek na po­cząt­ku lat 90. XX w. zo­stał Sta­ni­sław Ty­mo­wicz, zwią­za­ny z tur­nie­jem „Pił­kar­ska Ka­dra Cze­ka – od po­cząt­ku jego ist­nie­nia. Mó­wio­no o nim – na­uczy­ciel pił­kar­skie­go na­ryb­ku. To on po­kie­ro­wał ta­len­tem ta­kich pił­ka­rzy jak Jan To­ma­szew­ski, Le­sław Ćmi­kie­wicz, Ta­de­usz Świą­tek, Ma­rek Ostrow­ski, Ma­rek Rzep­ka i wie­lu, wie­lu in­nych. W pił­ce noż­nej – jak sam mó­wił – za­ko­chał się już od naj­młod­szych lat. Za pił­ką, w ro­dzin­nym Lwo­wie, uga­niał się ra­zem z Ka­zi­mie­rzem Gór­skim, z któ­rym łą­czy­ły go ser­decz­ne wię­zi ko­le­żeń­skie i szko­le­nio­we. To on, obok ini­cja­to­ra roz­gry­wek red. Ada­ma Go­ce­la, za­uwa­żył głę­bo­ki sens te­le­wi­zyj­nej ak­cji. Jeź­dził na me­cze, ob­ser­wo­wał mło­dych chłop­ców. Do koń­ca ży­cia po­zo­stał ci­chym, skrom­nym bo­ha­te­rem tego tur­nie­ju. Do­cze­kał za­le­d­wie pię­ciu edy­cji roz­gry­wek „Pił­kar­ska Ka­dra Cze­ka” – zmarł w 1990 ro­ku­.
Pił­ka noż­na ko­biet jest w Pol­sce du­żo mniej po­pu­lar­na niż ta w wy­da­niu męż­czyzn. Choć jako cie­ka­wost­kę moż­na po­dać, że w na­szym kra­ju pa­nie gra­ły już w pił­kę noż­ną na po­cząt­ku XX wie­ku, a w 1921 roku w Po­zna­niu utwo­rzo­no pierw­szy w hi­sto­rii ko­bie­cy ze­spół pił­kar­ski. Po II woj­nie świa­to­wej pierw­szym za­ło­żo­nym ze­spo­łem ko­bie­cym byli Czar­ni So­sno­wiec (1974). W 1979 roku za­in­au­gu­ro­wa­ła roz­gryw­ki I Liga ko­biet (dziś eks­tra­kla­sa). Obec­nie w Pol­sce upra­wia pił­kę noż­ną ok. 5 ty­się­cy ko­biet, i ok. 80 pro­cent z nich nie prze­kro­czy­ło 19 roku ży­cia (g­dzie nam co praw­da do Nie­miec, tam jest pra­wie mi­lion pił­ka­re­k).
Pod ko­niec lat 90. XX wie­ku przy pił­kar­skich klu­bach LZS za­czę­ły po­wsta­wać sek­cje ko­bie­ce. Pił­ka sta­wa­ła się też co­raz bar­dziej po­pu­lar­na w szko­łach. Kra­jo­we Zrze­sze­nie LZS po­sta­no­wi­ło więc wpro­wa­dzić do swo­je­go pro­gra­mu tur­niej pił­kar­ski dziew­cząt – i tak w 2001 roku ro­ze­gra­no I Fi­nał Cen­tral­ny Ogól­no­pol­skie­go Tur­nie­ju „Pił­kar­ska Ka­dra Cze­ka – Dziew­cząt. Ten pierw­szy tur­niej wy­gra­ły pił­kar­ki z GLKS „Zryw”, Książ­ki, woj. ku­jaw­sko­-po­mor­skie. W tur­nie­jach w la­tach 2001–2016 uczest­ni­czy­ło od 11 do 16 wo­je­wództw. Wie­le uczest­ni­czek tych tur­nie­jów by­ło lub jest re­pre­zen­tant­ka­mi Pol­ski w ka­drach od U-15 do seniorskiej. Najbardziej znaną piłkarką, która startowała w naszym turnieju (2009 rok) jest Ewa Pajor, wychowanka Medyka Konin, obecnie zawodniczka VfL Wolfsburg. W 2013 roku otrzymała nagrodę UEFA Under-17 Golden Player dla najlepszej piłkarki w Europie do lat 17. W 2016 roku była ambasadorem naszego turnieju dla dziewcząt.
W 2010 roku za­uwa­żo­no, że ma­ło jest tur­nie­jów, któ­re koń­czą się „na­łem cen­tral­nym dla chłop­ców i dziew­cząt do lat 13 (do tego wie­ku dzie­ci tre­nu­ją wspól­nie) po­sta­no­wio­no więc do „Ka­dry – do­łą­czyć osob­ny tur­niej. Pomysłodawcą tej idei był śp. Marek Procyszyn, prezes opolskich LZS i Opolskiego związku Piłki Nożnej. Fi­nał Cen­tral­ny I Ogól­no­pol­skie­go Tur­nie­ju Dziew­cząt i Chłop­ców „Ma­ła Pił­kar­ska Ka­dra Cze­ka – od­był się w Opo­lu w 2011 roku. Wy­gra­ła go wśród dziew­cząt dru­ży­na LKS Rol­nik Bie­drzy­cho­wi­ce, woj. opol­skie, a wśród chłop­ców naj­lep­si byli pił­ka­rze KS Włók­niarz 1925 Ka­lisz, woj. wiel­ko­pol­skie­.