Podkarpackie Zrzeszenie LZS
Kontakt:
ul. Ks. Józefa Jałowego 23a
35-010 Rzeszów
tel. 17 853-33-57
e-mail: podkarpackie.lzs@poczta.fm
Władze Podkarpackiego Zrzeszenia LZS
Najwyższą władzą jest Wojewódzki Zjazd Delegatów, który odbywa się co 4 lata. Wybiera on przewodniczącego, Radę Wojewódzką oraz Komisję Rewizyjną. Rada liczy 10 członków wraz z przewodniczącym.
Przewodniczącym Podkarpackiego Z LZS jest Józef Krzywonos. Z wykształcenia technik rolnik. Pracuje w Zrzeszeniu od 1982 roku. Od 23 lat pełni funkcję przewodniczącego. Przygodę ze sportem zaczynał w 1958 roku w LZS Sonina, od narciarstwa klasycznego. Nadal aktywny sportowo, biega na nartach wraz z żoną Ewą.
Zastępcami przewodniczącego są: Zbigniew Pietrusiak i Bronisław Przyczynek, funkcję sekretarza pełni Andrzej Matejski, a skarbnikiem jest Leszek Krępa.
Historia LZS na Podkarpaciu
Nie jest proste opisanie historii 70-letniej organizacji sportowej w krótkim szkicu. Tym bardziej, że zmiany dokonywane w podziale administracyjnym kraju i reorganizacje instytucji zajmujących się sportem i kulturą fizyczną czy turystyką przyczyniły się do zniszczenia wielu bezcennych materiałów. Zacznijmy od tego, że Podkarpacie nie było przed II wojną światową pustynią sportową, istniały tu wiejskiej koła sportowe tworzone przez ZMW „Wici”, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, katolickie związki młodzieży czy uniwersytety ludowe.
Przykładem tego może być Żurawica w pow. przemyskim, gdzie klub istniał od 1928 roku, jego tradycje kontynuował LZS Żurawica, w latach 50 i 60 sukcesy odnosili tu lekkoatleci, a Pelagia Wójcik była pierwszą medalistą LZS w kraju – w 1949 roku wygrała centralny bieg na przełaj na 2,5 km, a jej koleżanka Ryta Milewska, w tym samym roku została mistrzynią Polski w biegu na 500 m. W pierwszym okresie istnienia LZS na terenie Podkarpacia najbardziej popularna była, jak wszędzie w kraju, piłka nożna i siatkówka. Wtedy też na wieś przyjeżdżały hufce Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”, które pomagały w budowie boisk, organizacji imprez i zawodów. W gminach budowano tory przeszkód. Ale trzeba też powiedzieć, że wiele kół LZS wtedy istniało tylko „na papierze”, ich powstanie było efektem nacisku administracyjnego.
Gdy w 1952 roku zaczęły powstawać Rady Powiatowe LZS jako jedna z pierwszych powstała ta w Sanoku. W Rzeszowie odbywały się wojewódzkie zawody w lekkiej atletyce, narciarstwie, biegi i marsze patrolowe. W Brzeźnicy Dębickiej, pow. Dębica w 1949 roku po raz pierwszy zorganizowano olimpiadę wiejską, w której uczestniczyło pond 1400 osób. Po 1956 roku w Zrzeszeniu zaczął pojawiać się sport wyczynowy, powstawały Ludowe Kluby Sportowe. Z kolei okres lat 70. XX w. charakteryzował się tym, że sport wiejski otrzymywał dofinansowanie od wszelkiego rodzaju instytucji działających na wsi, były to na Podkarpaciu Pomy-y, Geesy i spółdzielnie produkcyjne. Stąd powstają LZS i LKS, które w swoje nazwie mają słowa „Pomowiec”, „Mechanizator”, „Spółdzielca”. Ciekawym przykładem jest tu Ludowy Klub Sportowy Igoopol Dębica – w 1972 roku w Pustyni, niewielkiej wsi koło Dębicy powstał LKS Podkarpacie z sekcjami piłki nożnej i ręcznej, zespół piłki nożnej awansował w sezonie 1977/78 do tarnobrzeskiej ligi okręgowej, wtedy pojawił się Edward Brzostowski, dyrektor Kombinatu Igloopol Dębica z propozycją „przygarnięcia” piłkarzy z Pustyni i tak powstał LKS Igloopol Dębica, który występował później w I lidze (zespół rozwiązano w 1996 r.). Sukcesy odnosiła też sekcja bokserska Igloopolu, gdzie trenerem był m.in. Leszek Drogosz.
Po reformie administracyjnej województwo rzeszowskie podzielono na: woj. rzeszowskie, przemyskie, i w części krośnieńskie, tarnowskie i tarnobrzeskie. Odtąd każda Rada Wojewódzka LZS powstała w tych województwach do 1998 roku działała na swój rachunek. I trzeba powiedzieć, że lata 1980-1998 to trudny okres w działalności LZS na ziemi Podkarpackiej. Nie łatwo jest też teraz, samorządy lokalne nie mają pieniędzy na rozwój sportu wiejskiego, mało zasobne są też kieszenie mieszkańców wsi.
W różnych okresach historii LZS, różne dyscypliny sportowe były popularne w województwie, przez lata np. dużą popularnością cieszyła się piłka siatkowa; rady gminne, powiatowe i wojewódzka prowadziły i prowadzą ligi (stąd zapewne powszechne uwielbienie kibiców Podkarpacia do Asseco Resovii Rzeszów) oraz organizują lokalne turnieje, a także narciarstwo. Początkowo biegano i skakano na nartach tzw. turystycznych. (Tu mała dygresja – w 1888 roku mieszkaniec Ziemi Krośnieńskiej Stanisław Barabasz skonstruował pierwsze polskie narty, ich produkcję kontynuował po ulepszeniach najpierw w Krakowie, a potem a w Zakopanem). Prym w województwie przez wiele lat w tej dyscyplinie wiodły LZS Orlew Krosno i LZS Karpaty Klimówka – stąd pochodzi wielu mistrzów LZS i kraju, szczególnie w młodszych kategoriach. Sekcje lekkoatletyczne z dużymi tradycjami istniały bądź istnieją w Bieczu, Trzcinicy, Jaśle, Brzozowie. Popularne były i są: tenis stołowy, szachy (tu od lat najlepszy jest LKSz GCkiP Czarna (kilkukrotny zdobywa „Złotej Wieży”), zapasy, kolarstwo. Warto w tym miejscu wymienić też długoletnich działaczy LZS na Podkarpaciu: Edward Wojtuń, Stanisław Guziak, Józef Wisz, Józef Turek, Józef Penar, Bolesław Kostur, Jacek Władyka, Jan Ciupka.
(częściowo na podstawie książki „Zarys Sportu wiejskiego na Podkarpaciu w latach 1946-1996 – pod redakcją Jana Ciupka)
Dane statystyczne
W ponad 400 ogniwach zrzeszonych jest ponad 16,5 tysiąca osób (w tym młodzieży do lat 18 jest ok. 8 tysięcy). Co roku Podkarpackie Zrzeszenie LZS organizuje 13,5 tysiąca imprez sportowych i turystycznych, w których udział bierze ponad 355 tys. osób. Najbardziej popularne dyscypliny sportowe to: piłka nożna, kolarstwo, szachy, tenis stołowy, gry zespołowe, sumo, zapasy.
Najlepsze kluby:
MLKS Lechia Sędziszów Młp.
LKS Azalia Brzóza Królewska
MLKS Rzeszów
UKS Sokół Ropczyce
LKSz GCKiP Czarna
LUKS Syrena Gnojnica Wola
GMKS Strzelec Frysztak
LZS Jar Kielnarowa
ŁKS Sagit Humniska
ULKS Sokół Wadowice Górne
Najbardziej znani zawodnicy i wychowankowie LZS:
Magdalena Pasko – podnoszenie ciężarów, reprezentuje MLKS Lechia Sędziszów Młp. Złota medalistka Młodzieżowych Mistrzostw Polski, ma też na swoim koncie brązowy medal na Mistrzostwach Europy U-23.
Iwona Nieroda – kicboxing, UKS Diament Pstrągowa, jej tytułów mistrzyni i wicemistrzyni świata nie da się zliczyć. Obecnie to najlepsza polska zawodniczka żeńskiego kickboxingu. Ostatnim jej sukcesem (2016) jest zdobycie tytułu zawodowej mistrzyni świata (low kick).
Katarzyna Wilkos – kolarstwo, LKS Azalia Brzóza Królewska, następnie TKK Pacyfik Toruń, obecnie Mat Atom Sobótka. Wielokrotna medalistka mistrzostw Polski w różnych kategoriach wiekowych.
Helena Jucha-Krogulecka – LZS Żurawica, wszechstronna lekkoatletka (kula, 100 m, skok w dal). Zwyciężczyni wieloboju Zlotu Młodych Budowlanych Polski Ludowej z 1954 r. Była propagatorką sportu na Rzeszowszczyźnie, gdy sportowy strój dziewcząt był skandalem obyczajowym. Jej zwycięstwo można uznać za pierwszy poważny sukces reprezentantki sportu wiejskiego.
Maria Noga – Radoń Józef – LKS Liwocz Jasło. Jedna z najlepszych dwójek akrobatycznych na świecie w latach 70-tych XX w., wielokrotni mistrzowie Polski. A także mistrzowie Europy. Radoń z inną partnerką Teresą Pszczołą z tego samego klubu zdobył mistrzostwo świata.